D муз. нотэхэр хьарыфхэмкIэ къагъэлъагъомэ «ре»
нотэр ары
DA I 1) =и; bazen uyur bazen de uyumaz загъорэ мэчъые, загъорэми чъыерэп; ben onu da gördüm ари слъэгъугъэ; onu ben de gördüm ар сэри
слъэгъугъэ; 2) =мэ =зэ; =мэ =у; gider de gider кIомэ кIозэ; güzel de
güzel дахэмэ дахэу; konuşur da konuşur къыIомэ къыIозэ
DA II (dai) а. сымэджэныгъ, узы
DADA I еплъ dadı
DADA II диал, кIэлэцIыкIу, сабый, наныу
DADACI лит., иск. дадаист
DADACILIK(-ğı) лит., иск. дадаизм
DADAİST фр. еплъ dadacı
DADAİZM фр. еплъ dadacılık
DADANMAK зыдегъэхьыхыщэн, фэщэгъащэ хъун
DADAŞ 1) дадаш (къокIыпIэ анатолием щыпсэурэ
тырку куп); 2) диал. шы, къош
DADAŞLIK(-ğı) 1) дадашыныгъ, дадаш шIыкIэ иIэныгъ;
2) диал. зэкъошыныгъ
DADI дае, кIэлэIыгъ,
сабыипIу
DADILIK(-ğı) даеныгъ, кIэлэIыгъын сэнахьатыр,
сабыипIун сэнэхьатыр
DAĞ 1) къушъхьэ; бгы; ~ adamı; а)
къушъхьэчIэс; б) перен. цIыф Iал, цIыф емыджагъ, мыгъэсагъэ; ~
bilgisi орография, къушъхьэ шIэныгъ; ~ boğazı къушъхьэ тIуакI; ~
böğürü къушъхьэ чап; ~ eteği къушъхьэ лъапс, къушъхьэ лъап; ~
geçidi къушъхьэтх гъогу; ~ iklimi къушъхьэ охабз (климат); ~a
kaldırmak (цIыфыр) тыгъун, къэтыгъун; ~ kara oluşması геогр. чIышъор къэзгъэхъурэ, диастрофизм; ~
kitlesi бгы зэхэт; къушъхьэбгы зэхэт; ~ otlağı къушъхьэ хъупI; ~
sıraları къушъхьэбгхэр; ~ sırtı къушъхьэбгы; ~ sporu къушъхьэ
спорт; ~ tepesi къушъхьэ шыгу; ~ ordusu къушъхьадзэ; 2)
къэкIыгъэхэмрэ псэушъхьэхэмрэ ацIэ ахэлъэу ~ babaları зоол. осыбзыу
(Fringilla montifringilla); ~ horozu зоол. бзыудэгу (Tetrao
urogallus); ~ ispinozu = ~ babaları; ~ keçisi зоол.
мэзпчэн (Rupicapra tragus); ~ koyunu зоол. къушъхьэтIы
(Iал) (Ovis ammon musimon); ~ selvisi бот. къушъхьэ
кипарис
DAĞAR диал. 1) шъом хэшIыкIыгъэ дзыожъые; 2) ятIэм
хэшIыкIыгъэ хьакъу-шыкъу
DAĞARCIK(-ğı) 1) шъо Iалъмэкъ; 2) ышъхьэ
(шIэныгъэу) илъхэр, ыгу (шIэныгъэу) ылъхэр
DAĞCI альпинист
DAĞCILIK(-ğı) альпинизм
DAĞDAĞA а. 1) хьалбалыкъ, бырсыр; 2) жъыурэ,
лыдрэ; ~lı hayat лыдрэ щыIакI
DAĞDAĞAN бот. зэнджай, зэрдж (Viburnum opulus)
DAĞILIM 1) физ. хим. молекулэхэр нахь
къызэрыкIо Iахьэхэу зэхэзынхэр; 2) психол. психическэ процессхэм азыфагу
илъ зэпхыныгъэр зэщыкъоныр
DAĞILIŞ 1) еплъ dağılma; 2) утIупщыныр, зэбгырытIупщыжьыныр; öğrencilerin tatile dağılışı еджакIохэр
каникулым утIупщыныр; 3) геогр. (къэкIыгъэхэм, псэушъхьэхэм апае)
къызэлъиубытрэ, çam ağacının ~ bölgesinde kuzey anadolu ilk sıradadır
остыгъае чъыгыр къызэлъиубытырэ шъолъырхэм ащыщэу Темыр Анатолиер апэрэ чIыпIэм
ит; 4) тебгощагъэ; mal ~ şekli мылъкур тегощагъэ (хъурэ) шIыкIэр; 5)
зэбгырызыныр, зэхэтэкъуныр; hiç kimse sovyetler birliğinin ~ını beklemiyordu
зи Советскэ Союзыр зэбгырызыным (зэхэтэкъоным) ежьэщтыгъэп
DAĞILMA 1) dağılmak хъугъэ-шIэгъэ гущыIэм текIыгъэ цIэр; 2) воен зэбгырыкIыгъэр,
зэхэкъутагъэр
DAĞILMAK 1) зэхэтэкъун, зэхэон, зэбгрыкIын,
зэбгырыкIыжьын, bulutlar dağıldı пщагъор зэбгырыкIыжьыгъэ; 2) зэхэфэн,
къэон, зэхэтэкъон; duvar dağıldı дэпкъыр зэхэтэкъуагъ; 3) зэхэкIын;
DAĞINIK(-ğı) 1) зэIыгъэхьагъэ; 2) зэбгырыкIыгъэ,
зэбгырыкIыжьыгъэ; 3) зэхэфагъэ, къэуагъ, зэхэтэкъуагъ; 3) зэхэкIыжьыгъ; 4)
итэкъухьагъ; <> ~ saç шъхьацы пырац
DAĞISTAN Дагестан
DAĞISTANLI Дагестан щыщ
DAĞITICI гощакIо
DAĞITIM =гощ, гощын(ыр); gazete ~ı
гъэзет гощыныр, гъэзетгощ
DAĞITIMCI гощакIо, гощыныр зиIоф цIыф; gazete ~sı
гъэзет гощакIо